พุทธศาสนสุภาษิตเล่ม 1 สำหรับธรรมศึกษาชั้นตรี

 

ในระดับธรรมศึกษาชั้นตรีจะต้องใช้พุทธศาสนสุภาษิตเล่ม1ในการเขียนเรียนความแก้กระทู้ธรรมตามหลักสูตรของธรรมศึกษาที่ประกาศใช้ในปัจจุบันและมีกำหนดขอบข่ายการออกข้อสอบไว้ 5หมวด คือ1.ทานววรค หมวดทาน 2.สีลวรรค หมวดศีล 3.สติวรรค หมวดสติ 4.บาปวรรค หมวดบาป 5.บุญวรรค หมวดบุญ และยังกำหนดหัวข้อสุภาษิตที่มีประโยชน์น่าใช้ไว้ด้วย ซึ่งเป็นการดีและสะดวกอย่างมากสำหรับผู้เรียน เพราะจะได้ไม่ต้องไปมั่วหาสุภาษิตเอง เราก็เอาตามที่สนามหลวงกำหนดมาให้เลยจะดีที่สุด แต่ที่สนามหลวงกำหนดมาให้ก็มีมาก ผมจึงได้เลือกเอาเฉพาะที่คิดว่าจำได้ง่ายๆ มาโพส์ในบทความนี้เพื่อให้ผู้เรียนได้สะดวกในการเลือกที่จะจำและนำไปเขียนเรียงความแก้กระทู้ธรรมครับ

1. ทานวรรค คือ หมวดทาน

ทานญฺจ ยุทฺธญฺจ สมานมาหุ

ท่านว่า ทานและการรบ เสมอกัน

                   สํ. ส. ๑๕/๒๙  

วิเจยฺย  ทานํ สุคตปฺปสตฺถํ.

การเลือกให้ อันพระสุคตทรงสรรเสริญ

                   สํ.ส. ๑๕/๓๐

พาลา หเว นปฺปสํสนฺติ ทานํ.

คนพาลเท่านั้น ย่อมไม่สรรเสริญทาน.

                   ขุ. ชา. ๒๕/๓๘.

ททํ  ปิโย  โหติ    ภชนฺติ  นํ  พหู.

ผู้ให้  ย่อมเป็นที่รัก คนหมู่มากย่อมคบเขา.

                   องฺ.ปญฺจก. ๒๒/๔๓.

ททมาโน ปิโย โหติ.

ผู้ให้  ย่อมเป็นที่รัก.

                   องฺ. ปญฺจก. ๒๒/๔๔.

    

2. ศีลวรรค คือ หมวดศีล

สีลํ  ยาว  ชรา  สาธุ.

ศีลยังประโยชน์ให้สำเร็จตราบเท่าชรา.

                   สํ.ส.  ๑๕/๕๐

สุขํ  ยาว  ชรา  สีลํ.

ศีลนำสุขมาให้ตราบเท่าชรา.

                   ขุ.ธ. ๒๕/๕๙.

สญฺญมโต เวรํ  น  จียติ.

เมื่อคอยระวังอยู่  เวรย่อมไม่ก่อขึ้น.

                   ที.มหา. ๑๐/๑๕๙. 

สีลํ  รกฺเขยฺย  เมธาวี.

ปราชญ์พึงรักษาศีล.

                   ขุ.อิติ. ๒๕/๒๘๒.

3. สติวรรค คือ หมวดสติ

สติ โลกสฺมิ  ชาคโร.

สติเป็นธรรมเครื่องตื่นอยู่ในโลก.

                   สํ. ส. ๑๕/๖๑.

สติมโต  สทา ภทฺทํ.

คนผู้มีสติ   มีความเจริญทุกเมื่อ.                                                                                                                                                                                                                                                                                

                   สํ.ส. ๑๕/๓๐๖.

สติมโต  สุเว  เสยฺโย.

คนมีสติ เป็นผู้ประเสริฐทุกวัน.

                   สํ.ส. ๑๕/๓๐๖.

4. ปาปวรรค คือ หมวดบาป

ทุกฺโข  ปาปสฺส  อุจฺจโย.

ความสั่งสมบาป นำทุกข์มาให้.

                   ขุ.ธ. ๒๕/๓๐.

ปาปานํ  อกรณํ  สุขํ.

การไม่ทำบาป นำสุขมาให้.

                   ขุ.ธ. ๒๕/๕๙.

ปาเป  น  รมตี  สุจิ.

คนสะอาดไม่ยินดีในความชั่ว.

                   ขุ.อุ. ๒๕/๑๖๖.

นตฺถิ  ปาปํ  อกุพฺพโต.

บาปไม่มีแก่ผู้ไม่ทำ.

                   ขุ.ธ. ๒๕/๓๑.

ปาปานิ ปริวชฺชเย.

พึงละเว้นบาปทั้งหลาย.

                   ขุ.ธ. ๒๕/๓๑.

5. ปุญญวรรค คือ หมวดบุญ

ปุญฺญํ  โจเรหิ ทูหรํ.

บุญอันโจรนำไปไม่ได้.

                   สํ.ส. ๑๕/๕๐.

สุโข ปุญฺญสฺส  อุจฺจโย.

ความสั่งสมขึ้นซึ่งบุญ นำสุขมาให้.

                   ขุ.ธ. ๒๕/๓๐.

ปุญฺญานิ  ปรโลกสฺมึ  ปติฏฺฐา  โหนฺติ ปาณินํ.

บุญเป็นที่พึ่งของสัตว์ในโลกหน้า.

                   สํ.ส. ๑๕/๒๖  

ปุญฺญานิ กยิราถ สุขาวหานิ

ควรทำบุญอันนำสุขมาให้.

                   สํ.ส. ๑๕/๓.

Tip : การนำสุภาษิตไปใช้ต้องจำที่มาของสุภาษิตด้วย เพราะการเขียนกระทู้ธรรมก่อนจะเชื่อมสุภาษิตที่เราเตรียมไว้เราจะต้องบอกที่มาของสุภาษิตนั้นๆ ก่อนครับ

อีกอย่างจะสังเกตว่าจะมีตัวเลขทับตัวเลขด้านข้างของที่มาสุภาษิตแต่ละตัว ตัวเลขนั้นเป็นการบอกเล่มและบอกหน้าของที่มาสุภาษิตแต่ละตัว แต่ไม่ต้องไปจำนะครับให้จำเฉพาะที่มาสุภาษิตเป็นตัวอักษรย่อ เช่น “สํ. ส.” แต่เวลานำไปเขียนก็เขียนตัวใหญ่ศึกษาได้จากบทความ อักษรย่อบอกที่มาของพุทธสุภาษิต นะครับ
...
เครดิตสุภาษิต : คู่มือหลักสูตรธรรมศึกษาตรีรวม 4 วิชาของสำนักงานแม่กองธรรมสนามหลวง พ.ศ. 2550

- See more at: http://www.ธรรมศึกษา.com/2013/06/suphasit-thammatri.html#sthash.7LD2qCOI.dpuf